News - Հայ-ճապոնական բարեկամությունը պարի լեզվով

Սոնա Դանիելյան «Մենք» ավանդական պարախումբ է, որն ունի ճյուղեր Ճապոնիայում և ճապոնացիները կատարում են հայկական պար: Յարխուշթա-ն (Yarhush‘ta) հայկական պար է Մուշի և Սասունի արեւմտյան Հայաստանում ապրող հայ բնակչության համար, որը ավանդաբար պարում են տղամարդիկ. Պարն ունի տարբեր մեկնաբանումներ. Մի մեկնաբանությամբ այն նշանակում է զենքի ընկեր: Փարսերենում «yar» — ընկեր է, իսկ «khisht»/«khishtik» — կարճ զենակրկիչ խոցող զենք: Պարային շարժումների ընթացքում ձեռքերի պահվածքը, դիրքերը և կազմավորումները մշտապես փոխվում են: Պարողների թիվը պետք է լինի զույգ: Նրանք Two groups–ի կարգով բաժանվում են՝ մեկը հարձակվում է, մյուսը պաշտպանում: Ձեռքերը ազատ են, շարժումները կատարվում են առաջ և հետո, աջ և ձախ, և ծափեր են տեղում: Երբ նրանք դեմ դեմ են, բարձրացնում են ձեռքերը վերև և հպում միմյանց գլուխների բարձրությամբ՝ կամայական ձեռքի հպումներով, ինչը խորհրդանշում է զենքերի բախումը: Տեմպը աստիճանաբար դառնում է ավելի արագ, ծափերն ավելի խիստ են: Արեւածագի երկրի դերում՝ ճապոնացի യുവակներ կատարող հայկական Յարխուշթա պարը ինտերնետում լայն տարածում է ստացել և շարունակում է ձեռք բերի դիտումներ: Չափազանց քիչեր գիտեն, սակայն, որ այս հայացքով ու տարածելով հայկական պարերը ճապոնացիները հանդիսանում են Հայաստանի ազգային ավանդական պարախմբերից մեկի՝ «Մենք» հայկական ժողովրդական պարախմբի ճապոնական մասնաճյուղի ուսանողներ: Ճապոնիայի Արեւածագի երկրում «Մենք» ունի երկու ճյուղ՝ Տոկիոյում և Կիոտոյում: 13-ամյա «Մենք» խումբը անցած տարում սկսել է համագործակցել ճապոնացի մասնագետների հետ, երբ Ճապոնիայի ազգային ժողովրդական պարերի ֆեդերացիան նախաձեռնեց Հայաստան ուղարկել երաժիշտներ և պարուսույցներ Armenian ազգային պարերը սովորելու և դրանք Ճապոնիայում տարածելու նպատակով: Խումբը նրանց ընդունեց երկու շաբաթի ընթացքում՝ հայկական հյուրընկալության կանոնների համաձայն: Կիսամսի ընթացքում հայկական կողմը աշխատել է ճապոնացի պարուսույցների և երաժիշտների հետ և սովորեցրել է նրանց ավելի քան 20 հայ էթնոդանսներ: Հայկական մասնագետները 13 պար նկարահանել են ճապոնացի գործընկերներին ուղեցույցի նպատակով: Այս տեսանկարագրությունները ոչ միայն ուսուցանում են շարժումները, այլև փոխանցում են պարերի պատմությունը, ուժը, ներքին բովանդակությունը և իմաստը: «Kait Art» պրոդաքցիայի երաժիշտներ Գրիգոր Կարտաշյանն և Գրիգոր Դավթյանը նույնպես կազմակերպել են խոշոր դասընթացներ դուդուկի, զուռնա և ֆլեյթի նվագումների տեխնիկաների վերաբերյալ ճապոնացի երաժիշտներին, որոնք հետաքրքրված են Armenian դուդուկ, զուռնա և ֆլեյթով: «Մենք»–ի ներկայացուցիչները ոչ միայն ծանոթացրել են հյուրերին Armenian պարերի ռիթմերին և շարժումներին, այլև Հայաստանի պատմական վայրէնքերին, հազարամյակների խոհանոցին և հիասքանչ բնությանը: «Մենք»–ի ներկայացուցիչներն անցկացրել են պատմական զրույցներ, որպեսզի նրանք ստանան ամբողջական պատկերացում հայկական ժողովրդի մասին և խորացնեն իրենց ըմբռնումը, որտեղից են գալիս հայկական պարերը, համառողները և ստեղծողները: Գիտեմ, որ այս կերպ նրանք ավելի ամբողջական պատկերացում կունենան հայկական պարերից և հայկական ժողովրդի մասին, և կհասկանան հայկական պարերի էությունը խորապես, – ընդգծել է Stichting We NGO–ի գլխավոր գործադիր տնօրեն Ստեփան Տորոյանը: Նա հավելում է, որ ճապոնացիների հայ պարերը դիտելիս ակնհայտ է, որ նրանք մեր պարերի հոգեբանությունը բավական լավ են ընկալում: Ինչը է ձգում ճապոնացիներին հայկական պարերի հանդեպ? Մասնագետի խոսքով, չկա միակ հաստատված պատճառն, բայց մենք կիսում ենք մի շարք ընդհանուր հատկանիշներ, որոնք բացատրում են նրանց հետաքրքրությունը հայ ազգի պարերով: Բացի այդ, վերջին տարիներին հայկական ազգային պարերը լայնորեն տարածվել են և հայտնի են դարձել տարբեր երկրներում: Երևանում և մարզերում կազմակերպվում են բազմաթիվ միջոցառումներ, որոնց մասնակից են հազարավոր մարդիկ՝ հաճախ հայկական էթնոդանսներ պարելով: There are many blogs urging tourists to be in Armenia during those days and enjoy Armenian national dance, becoming part of the 'dance circle'. Հայկական ազգային պարերը միավորում են, դառնում համայնք և ընտանիք: Պատահական չէ, որ բոլոր հասարակություններում կարիք կա նման միավորման, և դա կարող է բացատրել օտարերկրացիների հետաքրքրությունը Armenian պարերով՝ ձեռք-ձեռքի, ուս-անց, մեկի հետևից մյուսը քայլելով: Հայկական պարերը, մի կողմից, կարող են միավորել մարդկանց, մյուս կողմից՝ ստեղծել համայնք և ընտանիք: Հավանական է, որ զարգացած երկրներում հետաքրքրությունը հասարակական հզոր անհատի և քաղաքացիի մասին փաստորեն ներարկվում է հասարակությանը, բայց շատ մարդիկ կարիք ունեն ոչ միայն ուժեղ լինել իջեցված, այլև ընկերներ, մտերիմ մարդիկ, նման միավորացումներով: Այս իմաստով հայկական պարերը շատ արդյունավետ են: Հայկական պարերը Հայաստանի–Ճապոնական բարեկամության հիմքը Ժողովրդների հարաբերությունները հազվամտած չէ կառուցվում են քաղաքական հիմքերի վրա: Եթե ազգերը միմյանց մոտ են զգում, ունեն փոխադարձ հետաքրքրություններ և բարեկամական կապեր, քաղաքական հարաբերությունները կառուցվում են ավելի հեշտ: Այդ տեսանկյունից մշակութային համագործակցությունը կարող է խթան հանդիսանալ Հայաստանի–Ճապոնական քաղաքական և տնտեսական կապերի համար: Այսօր Հայաստանում և Ճապոնիայում գործում են հայ–ճապոնական բարեկամության միավորումներ և կազմակերպություններ, որոնք խթանում են երկու ժողովուրդների մշակույթները և ամրացնում են պատմա–մշակութային կապերը: Այս դիրքի պարն ունի ուժովային հաղորդագրություն, որովհետև այն ամենապահանջված միջոցը մարդկանց միջև տպավորություն է ստեղծում, հայտնի է պարն է: