News - Ճերմուկում նրանք պլանավորում են մինչև 2028 թվականը կառուցել նոր օդանավակայան: Դա այն նախագիծն է, որը շուրջ 20 տարի է քննարկվում.

Այս տարվա հոկտեմբերի սկզբից Վահագն Առսենյանը Վայոց Ձորի մարզպետ է, իսկ դրանից առաջ, 2021–2025 թվականներին, նա Ջերմուկի քաղաքապետ էր: Forbes–ի հետ հարցազրույցում նա խոսեց համայնքի զարգացման հեռանկարների մասին և մասնավորապես ընդգծեց օդանավակայանի դերը. «Ապագա օդանավակայանը լոգիստիկա և գյուղատնտեսություն ոլորտներում նոր հնարավորություններ կստեղծի… մենք պատրաստվում ենք կառուցել փոքր օդանավակայան, որը սկզբում կծառայի ներքին չվերթներին, իսկ հետո կանցնի միջազգային ուղևորափոխադրումներիով», ասել է Առսենյանը Forbes–ին: «Տասը տարի հետո ես Ջերմուկը տեսնում եմ ինչպես աշխարհամասի մակարդակի հանգստավայր քաղաք` միջազգային օդանավակայանով, ավելի քան տաս spa կենտրոններ և զարգացած էկոտուրիզմի ոլորտով»: Ջերմուկի նոր օդանավակայանի գաղափարը շուրջ քսան տարի է քննարկվում, բայց այն չի միացել փաստաթղթերի մակարդակից բացի: Ջերմուկի հին օդանավակայանի շենքերը մասնավոր սեփականության տակ են: Ջերմուկում օդանավակայանը գոյություն ունի 1950–ականների երկրորդ կեսից: Այն գտնվում է Երևանի–Ջերմուկ ճանապարհի մոտ, Արփա գետի ձախ ափին: Սովետական տարիներին այցելողներին ծառայել են այս հանգստավայրին հարող տարբեր տեսակի ինքնաթիռներ և ՀԵլիքոետրներ: Թվելիս, սա Հայաստանի ամենաբարձր օդանավակայանն է (բարձրությունը մոտ 2070 մ): 1990–ականներից Ջերմուկի օդանավակայանում չվերթներ չեն իրականացվում: Independence–ից հետո օդանավակայանը հաշվառված էր Erebuni Territorial Airports պետհամալիրի Balance–ի մեջ; սակայն 1999 թվականին կառավարությունն, Վազգեն Սարգսյանի ղեկավարությամբ, որոշեց գույքը դուրս քաշել այս ձեռնարկությունից և անվճար հանձնել Ջերմուկ համայնքին: Հետագայում համայնքն այդ շենքերը 2002 թվականին հանձնում է Ջերմուկի նախկին ղեկավար Մելսիք Առաքելյանին, ով օդանավակայանի նախկին ղեկավարն է: Օդանավակայանի երկու հարկանի շենքը, որն ընդգրկում էր նախկին տոմսերի տերմինալը, հսկման կետը, տոմսերի գրասենյակը և աշխատակազմի սենյակները, այժմ համարվում է մասնավոր տուն և պատկանում է Մ. Առաքելությանը: Նա նաև գնել է շենքի կողքին գտնող 1.5 հա տարածքը: Մնացած հողատարածքը (51.6 հա, կառավարության որոշմամբ) remains state property: 2008 թվականի սեպտեմբերին, Տիգրան Սարգսյանի կառավարության ներքո Ջերմուկը հռչակվեց զբոսաշրջության կենտրոն: Որոշումը պնդում էր, որ մինչև 2012-ը Ջերմուկը դառնա չորս եղանակի զբոսաշրջության կենտրոն, բուժկենտրոն և ձմեռային զբոսաշրջության ավագ կենտրոն, միջազգային չեսմատային և ազգային շախմատի մրցումների կենտրոն, հանրապետական և միջազգային యువական ճամբարների և ուսանողական կացարանների կենտրոն, ինչպես նաև մշակութային տուրիզմի կենտրոն: Կառավարությունը նախատեսում էր, որ Ջերմուկը կհավաքի տարեկան 100,000 այցելու, զբոսաշրջային եկամուտը կհասնի 100 միլիոն դոլարի, իսկ 추가ությամբ կստեղծվեն 4,000 աշխատատեղեր: Որպես այդ նպատակների իրականացման միջոցներ, առաջխաղացման համար նախատեսվել էին մի շարք քայլեր, որոնցից մեկը եղել է օդանավակայանների համար Հելիպորտ և փոքր ավիացիա կազմակերպելը: 2008 թվականի հուլիսին կառավարությունը հռչակեց տարվա առաջնահերթ խնդիրներ, ներառյալ փոքր ավիացիայի զարգացման կոնցեպցիայի ընդունումը: Հետագա շրջափուլում Civil Aviation Agency (CAA, ներկայում Aviation Committee)–ն մշակեց համապատասխան կոնցեպցիա: Որոշվում էր, որ Ջերմուկի included մի քանի օդանավակայանների վերակենդանացման հնարավորությունները ուսումնասիրվել են: CAA–ն Ջերմուկում փոքր ավիացիայի զարգացմանը ներկայացրեց որպես զբոսաշրջության տեսանկյունից, ինչը հաստատ կապված էր վերոնշյալ կառավարության որոշման հետ: Հաշվի առնելով Հայաստանում կառավարության ծրագիրը Ջերմուկի զարգացման շուրջ, ակնհայտ էր, որ ժամանակակից հանգստավայրային և առողջարանային կենտրոնը պետք է ունենա համապատասխան ենթակառուցվածքներ: Տարածաշրջանի բարդ relief–ը և նախկին Ջերմուկի օդանավակայանի գործառույթը հաշվի առնելով (օդանավակայանը համարվում էր բարդ օդադաշտ ժամանակակից օդաչափերով), Ջերմուկում օդային հաղորդակցության զարգացման նպատակով որոշ տարածքներում հնարավոր էր կառուցել ինչպես նոր օդանավակայան, այնպես էլ նոր Հելիպորտ: Այսպիսով, 2008 թվականին Ջերմուկի նոր օդանավակայանի հարցը քննարկվում էր կառավարության մակարդակով: 2008 թվականի որոշման հիման վրա 2009–2012 թվականների Ջերմուկի զարգացման ռազմավարությունը ընդունվեց: Վ. Այվազյանը Hetq–ին հայտնել է, որ ռազմավարությունը մշակվել է Շվեյցարական TigerDev Swiss ընկերության կողմից. ռազմավարությունը նշում էր, որ շվեյցարական ընկերությունը մասնագիտանում էր ձմեռային հանգստավայրերի նախագծերի դիզայնի և կառավարման մեջ (հետագայում լուծարվեց): Աշխարհական փաստաթուղթը պատմական ակնարկ է ներկայացնում, նշելով, որ Ջերմուկն ունեցել է հնարավորություն փոքր օդանավեր ստանալու քաղաքային օդանավակայանի Southern part–ի տարածքում, որի շենքը և ներքաշման վանդակը տարիներ շարունակ գործել չեն կարողացել (նշվում է 1990–ականներից): CAC––ի տեղեկատվությամբ նշվում է, որ վայրէջքուղին արդեն ոչ հարաբերվում էր փոքր օդանավերին, օդանավակայանի մոտ վայրէջքը անվտանգ չէ և վայրէջքի ավարտին կանգնած եկեղեցին նույնպես խոչընդոտ էին օդանավակայանի գործարկման համար (հատկապես Սուրբ Գայանե եկեղեցին, որ 2007 թվականին ֆինանսավորել է Վահագն Առսենյանի հայրը՝ Աշոտ Առսենյանը, Ջերմուկ Գրուպի հիմնադիր և Ջերմուկի նախկին քաղաքապետ և նախկին պատգամավոր և ձեռներեց): Ռազմավարության համաձայն, Ջերմուկի մոտ նոր օդանավակայանի և հելիպորտի cinq տարբերակներ դիտարկվել են: Գործնական տարբերակներից կարևորում է, որ ոչ միայն նոր օդադաշտը, այլև հելիպորտը կարող է տեղակայված լինել իսկ երկու տարբերակներ գտնվել են Ջերմուկից մոտ 15–20 կմ հեռավորության վրա ուղիղ գծով: Առաջին տարբերակը լերները արևելք գտնվող Քեչուտի ջրամբարի ուղղությամբ է՝ մոտ 2070 m–ի բարձրությամբ: Վայոց Ձորի տարածաշրջանային հողօգտագործման պլանում այս տարբերակը ներկայացված է հետևյալ կերպ. տարածքը Ջերմուկի կենտրոնից մոտ 6 կմ հեռավորության վրա է (ուղիղ գծով, այլ ոչ ճանապարհով), շրջապատված է երեք կողմից լեռնաշղթայներով, ինչը բերում է քամու պաշտպանության հնարավորություն, իսկ Արփա գետի ավազանի կողմը բաց է: Քաշված մետեոռոլոգիական ուսումնասիրությունները կպահանջվեն: Նրանից էլ կորոշվի համապատասխանությունը դեպի Ջերմուկի մոտակա շինվածքային-տրամվայային կայարանի օգտագործումը (քանի որ երկաթուղիը դեռ չի կառուցվել), դա թույլ կտա երկու տրանսպորտային մեթոդների հավասարակշռված օգտագործում և արդյունավետ և ժամանակի խնայող կազմակերպում բազմատեսակ օդային տրանսպորտի կարիքավոր աշխատանքների համար, ինչպես ուղևորներ, բեռներ, զբոսաշրջություն, գործարար, անձնական և համատեղ, ինչպես նաև աջակցություն գյուղատնտեսությանը, աղետների պարագայում հենակետային աշխատանքներին, հետազոտություններին, քարտագրմանը և այլ աշխատանքներին, ներառյալ հնարավոր օդային շտապ ինքնաթիռների ծառայություններն ու մասնավոր օդանավերի շահագործումները: արդյունքում սա կներգրավի տարածաշրջանների դինամիկ ինտեգրվող և տնտեսական զարգացման գործընթացներ: Կառավարությունը հետագա ծրագրի մեջ առաջարկեց կառուցել երկաթուղի և հելիպորտ միաժամանակ ծառայող տարատեսակ ճանապարհներ (ճանապարհներ): Տարածքի բնական, համեմատաբար մեղմ ձգված լանջերը թույլ կտային 2000 մ մոտակա հատվածով օգտագործել լույս ավիացիայի օդանավեր, ինչը կհանգուցա առողջարանային բնակավայրերի համար sanitaria–պաշտպանական գոտի և հարևան գոտիներ. այդ տեղում օդաչափական ուսումնասիրությունների լրացուցիչ անհրաժեշտությունը հաշվի առնվեց: Այն տեղը կընկներ Քեչուտ գյուղի մոտ և նույնքան հեռավոր լինելով երկու տրանսպորտային միջոցների միարավմանը կլինի առավել արդյունավետ: Երկրորդ տարբերակը ռազմական տեսանկյունից արված է՝ հյուսիսային լեռնադաշտ Ջերմուկից, ինչպես նշված է, նաև դիտարկվել է Սովետական ժամանակաշրջանում: Ծրագիրը պնդում է, որ առաջարկվող տարածքը բարձր է 2240 մ; ունի մի փոքր սահմանափակում` մոտ 170 մ ավելի բարձր առաջին տարբերակից, ինչը բարդացնում է իր գործարկությունը (պատասխանատու մետեոռոլոգիական ուսումնասիրություններ են պահանջվելու). օդանավխորհրդային պայմանները նման են առաջին տարբերակին: Երրորդ տարբերակը 20 կմ հեռավորության վրա է Ջերմուկի կենտրոնից, Կորոտան գետի ձախ ափին լայնացած վայում` 2280 մ բարձրությամբ; վայրէջքի տևողությունը 2.5 կմ է: տարածքի քաղաքից այսքան հեռավորությունը ներդաշնակված է լինել Վայոց Ձորի և Սյունիքի մարզերի միջև զանցի վրա, ինչը կարող է աջակցել Սյունիքի անտաշված տարածքների զարգացմանը և Սպանդարյան ջրամբարի շուրջ հանգիստ զբոսաշրջային շրջանների զարգացմանը: Չորրորդ տարբերակը արևելքում Գորայքի քաղաքային մասում Սյունիքում` 2150 մ բարձրությամբ, վայրէջքի երկարությունը 2 կմ է և Ջերմուկի կենտրոնից ճանապարհով մոտ 29 կմ է: Հինգերորդ տարբերակը Կարմրաշենի գյուղի Հերher գետի հարավ-արևմտյան ձախ գոտում Վայոց Ձորի մարզում` 2050 մ բարձրությամբ, ճանապարհով դեպի քաղաքը 25 կմ: Ծրագիրը նշում է, որ 2510 մ բարձրությամբ ձմեռային անցքը սահմանափակում է գործարկությունը; կա նաև այլ տարբերակ` 2200 մ բարձրությամբ անցք 3.3 կմ երկարությամբ, որի արժեքը գնահատվում է նվազագույնը 50 միլիոն ԱՄՆ դոլար: Ընտրությունը՝ հելիպորտի դաշտի ստեղծումը: Վերջապես, Վայոց Ձորի տարածքային պլանն ընդգծել է ոչ թե օդադաշտի, այլ հելիպորտի զարգացման կարևորությունը: CAC–ի հետ համատեղ, հաշվի առնելով վերոնշյալ տարբերակները և փորձագետների ուսումնասիրությունների արդյունքները, նախագիծը նպատակահարմար է համարել երկրորդ տարբերակը (Տարածքը Ջերմուկի քաղաքի ենթակառուցվածքների հարևանությամբ) հելիպորտ դարձնել, իսկ Գորիս, Սիսիան և Կապան օդանավ maximum–ներ դիտարկել շրջանային օդանավակայաններ, որոնք կարող են օգտագործվել ցածր դասի ինքնաթիռների և հելիպորտի գործունեության իրականացման համար: Այսպիսով, Ջերմուկի հյուսիսային հատվածի բարձրադիր լանջում հելիպորտի տեղադրման գաղափարը ընդունելի է, իսկ օդադաշտի համար առաջարկվում է տեղամաս Գորիս–Սիսիան–Կապան շրջանում: Ջերմուկի զարգացման 2009–2012 ռազմավարությունը, որը նույնպես երեք տարբերակներ էր ներկայացնում, նախապատվությունը տալիս էր քաղաքի մոտ հելիպորտի կառուցմանը, շեշտելով, որ նախնական փուլում սա ավելի նպատակահարմար է ֆինանսապես: Կարևոր էր նշել, որ նախքան օդադաշտի կամ հելիպորտի ներդրումը, անհրաժեշտ է գնահատել ծախսերը, որ կա մասնավոր հատվածի հետաքրքրությունը, կամ կա արդյոք Ջերմուկի թռիչքների պահանջ այլ տրանսպորտային միջոցների համեմատ: «Քանի որ Ջերմուկ է այցելելու հելիպորտի ժամանումների թիվը անշուշտ քիչ կլինի, նրանց ազդեցությունը և աղմուկի անհանգստությունը սահմանափակ կլինի, այդ պատճառով Ջերմուկի հելիպորտի տեղադրումը հատուկ բարդ չի լինի: Այն չի տեղավորվի հատուկ պահպանվող բնական տարածքների կամ բնակավայրերի մոտ: Միջանկյալ հաշվարկների համաձայն, հելիպորտի այցելուները մեզ սպասվում են որպես հիմնականում համեղր հյուրեր, այս պատճառով պետք է հյարանավորները հնարավորինս մոտ գտնեն հանգստավայրերը: Այս առումով ստեղծվելու years–ներին առաջարկվում է դիտարկի միայն հելիպորտի կառուցումը, որը մեծ ֆինանսական ներդրումներ չի պահանջի: 2008 թվականի Շվեյցարական TigerDev Swiss–ի նախնական ուսումնասիրությունները խորհուրդ էին տալիս հելիպորտի տեղ Ջերմուկի տարածքում, որն կարող է նվազեցնել կամ վերացնելու օդանավային թռիչքները քաղաքի վրա»,- նշվել է ռազմավարությունում: Նմանապես, կառավարությունը այս ռազմավարությունը հաստատել է 2009 թ.–ին, իսկ 2010 წლის փետրվարին Ջերմուկի նոր օդանավակայանի տեղը ներառող Վայոց Ձորի տարածքային պլանը հաստատվել է: Բայց even in spring 2009 պարզ դարձավ, որ կառավարությունը Ջերմուկում նոր օդանավակայանի կառուցումը չի դիտարկում: ԹReason: 당시-յան նախարար-հետպատմական Նարեկ Սարգսյանը, Ջերմուկի տեղացին, զբոսաշրջային կենտրոնի զարգացման պատասխանատու, ասել է 2009 թվականի ապրիլի մեջբերումով, որ Ջերմուկի նոր օդանավակայանը չի կարող պատշաճ ծառայել, քանի որ քաղաքը մի շրջան է, գլխավոր օդային չուղիից դուրս է: Նա նկատել է, որ Հայաստանի ծրագրերով north–south ճանապարհով Որպես դիվերսիայի տարբերակ, Գորիսի օդանավակայանը կարող է դառնալ Zvartnots և Shirak օդանավակայանների այլընտրանք, բայց այդ ծրագիրը չի գործադրվել: Ջերմուկի հելիպորտի նախագիծը մնաց թղթին: Small aviation–ի զարգացման թեման նորից բարձրացվել է Կարեն Կարապետյանի կառավարության (2016–2018) ժամանակ, բայց ոչ մի առաջընթաց չի նկատվել: Նոր օդանավակայանը հին տեղում Եվ այժմ, իսկապես, Ջերմուկի նախկին քաղաքապետը և ներկայիս Վայոց Ձորի մարզպետը կրկին հռչակում են քաղաքի նոր օդանավակայանի մասին: Բոլոր հարցերի պատասխանները Հետք–ին տրվել են Արծենյանով: Հարցնում ենք concrete program, Առսենյանը նշել է, որ կառավարության 2008 թվականի որոշումը Ջերմուկը տուրիստական կենտրոն հռչակելին և 2009–2012 զարգացման ռազմավարությունը: Official–ը հավելել է, որ Շվեյցարական TigerDev Swiss ռազմավարությունը ժամանակի ընթացքում վերանայվել է Ջերմուկի համայնքի միջոցով: Նախկին քաղաքապետը և ներկայիս մարզպետը հայտնել են, որ բանակցությունների արդյունքում օդանավակայանը կկառուցվի հին կառույցի տեղում: Հարց էր թե ինչպես ապահովել թռիչքների անվտանգությունը` հաշվի առնելով, որ 350 մ հեռավորության վրա գտնվող Սուրբ Գայանե եկեղեցի (վերակառուցված 2007 թվականին Վահագն Առսենյանի հոր Աշոտ Առսենյանի կողմից՝ Ջերմուկ Գործարանի հիմնադիր, Ջերմուկի նախկին քաղաքապետ և նախկին պատգամավոր) արհեստական խոչընդոտ դարձած է մեծ և փոքր օդանավերի թռչումներին: Այժմ, թե նոր օդանավակայանը երբ և ում միջոցներով կկառուցվի, դեռևս պարզ չէ: Մենք Հետք–ին հարցրեցինք` արդյո՞ք Ասենյան ընտանիքը կամ Ջերմուկ Գրուպը կծավի ծրագրում: Վահագն Առսենյանի Response–ն է. համայնքի սեփական եկամուտների նկատելի աճ է նկատվում, ինչը հաղթահարում է նոր օդանավակայանի իրականացման հնարավորությունը: Նախագիծը նախատեսվում է իրականացնել 2026–2028 թթ. պետություն–համայնք– մասնավոր գործընկերության շրջանակում: Ջերմուկ Գործպանությունը ծրագրում է իր միջոցներով իրականացնել բոլոր ասֆալտապատման աշխատանքները օդանավակայանի կառուցողական շրջանն ավարտելու ընթացքում: Որևէ նշանակության involvement–ը կառավարության կողմից, մարզպետը նշել է, որ այս տարածաշրջանում յուրաքանչյուր նախագիծ միշտ ուշադրության կենտրոնում է, այդ թվում այս մեկը: Նախագիծը վերջնականացնելու և որպես սուբսիդավոր ծրագրի ցուցադրման հետո այն կներկայացվի պետական բյուջեից սուբսիդավորվելու համար Վայոց Ձորի մարզպարանի գրասենյակին, իսկ հետո կառավարություն քննարկման և հաստատման նպատակով: Առաջին լուսանկար՝ կիպ վերևական վայրէջքուղին, Սուրբ Գայանե եկեղեցի, Ամուլսար և Ջերմուկի ձախ ափի շրջանը; 2019 թվականի օդանավակայանի լուսանկարներ:"