Հայաստանի պետականությունը զրոյացնելու, արմատախիլ անելու փորձ կատարվեց 2021 թվականի մայիսի 12-ին: Հայաստանի Ազգային ժողովի լուծարումից և կառավարության հրաժարականից ընդամենը երկու օր անց՝ երկրում արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ անցկացնելու համար, Ադրբեջանի զինված ուժերը ներխուժեցին. Հայաստանի ինքնիշխան տարածքը՝ Սոթք-Խոզնավար հատվածում։ Այս մասին չորեքշաբթի հայտարարեց վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը՝ ելույթ ունենալով 2023 թվականին Հայաստանի կառավարության գործունեության վերաբերյալ խորհրդարանական քննարկումների ժամանակ։ «Այն ժամանակ կային ուժեր, որոնք մեզանից պահանջում էին ռազմական գործողություններ սկսել, որպեսզի, ինչպես ասում էին, ՀԱՊԿ-ը մեզ օգնության հասնի, իրենց կարծիքով՝ ՀԱՊԿ-ն առանց ռազմական գործողությունների չէր կարող նման բան անել, չնայած դե յուրե. ՀԱՊԿ-ի ձևակերպված պարտավորությունները բոլորովին այլ բան էին ցույց տալիս»,- ասաց Փաշինյանը։ Նրա խոսքով, ավելի ուշ պարզվեց, որ ՀԱՊԿ-ն ուզում էր գալ ոչ թե որպես դաշնակից, այլ որպես խաղաղապահ, ինչը Հայաստանին փաստացիորեն բացառում է անվտանգության երաշխիքների համակարգից։ «Եթե [Հայաստանի] իշխանությունը տրվեր էմոցիաներին և նման շեշտադրումներին, իրադարձությունները կարող էին ընթանալ հետևյալ սցենարով՝ ռազմական գործողությունների ընդլայնում Հայաստանի ինքնիշխան տարածքների խորքում, ընտրությունների չկայացում, ընտրովի իշխանության բացակայություն, ընդլայնում. ոչ թե ՀԱՊԿ դաշնակիցների, այլ խաղաղապահների, ապա խամաճիկային իշխանության ձևավորում և Հայաստանի պետականության փաստացի կազմալուծում։ Բայց Հայաստանի ժողովուրդը ցուցաբերեց բացառիկ պետականակենտրոնություն և արձագանքեց իշխանության և իշխող մեծամասնության կոչերին։ Այդ դժվարին պայմաններում մենք կարողացանք ունենալ [խորհրդարանական] ընտրություններ, որոնք միջազգայնորեն գնահատվեցին որպես ազատ ու ժողովրդավարական»,- մասնավորապես հավելել է ՀՀ վարչապետը։ «Չափազանց կարևոր է, որ Ադրբեջանի նախագահը վերջերս վերահաստատեց իր հավատարմությունը Պրահայի պայմանավորվածություններին և Ալմա Աթայի հռչակագրին: Դա կարող է դառնալ երկարաժամկետ խաղաղության և կայունության հիմքը, և մենք պատրաստ ենք գնալ այդ ճանապարհով», - ընդգծել է նա: Հայաստանի վարչապետ.