

میامی — خوزه دانیل فِرِر، رهبر مخالفان کوبا و از چهرههای تأثیرگذار که اخیراً از کوبا تبعید شده، میگوید جنبشهای اپوزیسیون این جزیره که شکسته و ضعیف شدهاند باید استراتژیهای خود را تغییر داده و از خارج از کشور با دولت مخالفت کنند. اظهارات فِرِر در مصاحبهای با خبرگزاری آسوشیتدپرس پس از سالها حبس در کوبا که باور داشت میتواند جبهه وسیعی علیه حکومت فراهم کند، منتشر شده است. او به آسوشیتدپرس در میامی گفت: «وقتی زندانی بودم مرا به نمادی از مقاومت تبدیل کرد.» اکنون، هرچند ترجیح میدهد در کوبا باشد، او گفت باور دارد که او و سایر تبعیدشدگان باید استراتژیای خارج از جزیره بسازند. فِرِر گفت مجبور به ترک کشورش شد به دلیل تشدید سرکوب دولت علیه منتقدان که با اعتراضات گسترده ضد دولتی در سال ۲۰۲۱ آغاز شد؛ این موج خروج نمایندگان جامعه مدنی، فعالان و روزنامهنگاران را تشدید کرده و گروههایی که با دولت مخالفت میکنند را تضعیف کرده است. فِرِر اوایل این ماه با پروازی از کوبا به همراه خانواده و مقامات ایالات متحده به میامی رسید. «تنها راه ارتباط با فعالان من که در سراسر جزیره پراکندهاند … تنها راه کمک به رهایی مردم از گرسنگی و کمبود منابعی که بسیاری با آن روبرو هستند، ترک کشور است.» «این همان طریقی است که میتوانیم به نیروی سیاسی تبدیل شویم که واقعاً مؤثر باشد.» دولت کوبا همچنان درگیر یک درگیری ژئوپولیتیکی دههها با دولت ایالات متحده است و به دلیل تحریمهای آمریکا از نظر اقتصادی فلج شده است. رئیسجمهور دونالد ترامپ سیاستهای سختگیرانهای علیه هاوانا اعمال کرده، تحریمها را تشدید کرده و دوباره ممنوعیت گردشگری آمریکایی به این جزیره کمونیستی را برقرار کرده است؛ چنین تدابیری مورد انتقاد قرار گرفته زیرا بهطور نامتناسبی بر مردم کوبا اثر میگذارد تا دولت که ترامپ میخواست با آن مبارزه کند. به عنوان رهبر جنبش مخالف در شهر زادگاهش سانتیاگو دی کوبا، فِرِر در دهههای اخیر بارها در زندان و بیرون از آن بوده است. اخیراً فِرِر به نقض بازداشت خانگی — امری که معمولاً به مخالفان اعمال میشد — در اعتراض به تظاهرات گسترده سال ۲۰۲۱ محکوم شد. فِرِر این اتهامات را رد کرده است. با وجود اینکه گروههای حقوق بشر و دولت آمریکا در گذشته فِرِر را زندانی سیاسی دانستهاند، کوبا میگوید زندانی سیاسی ندارد. فِرِر گفت در طول بازداشت شکنجه شده است — از جمله ضرب و جرح و خوراندن گوشت گندیده از طریق لوله — در آنچه او آن را تلاشی از سوی مقامات کوبا برای وادار کردن وی به ترک جزیره توصیف کرده است. او همچنین گفت مقامات کوبا او را تحت فشار قرار دادهاند تا با سفارت آمریکا و کلیسای کاتولیک تماس بگیرد تا به منظور تسهیل توافقی برای آزادی زندانیان در ازای کاهش تحریمها کمک کند؛ فِرِر از انجام این کار خودداری کرده است. دولت کوبا به درخواست اظهار نظر درباره ادعاهای شکنجه یا فشار برای مذاکرات با دولت ترامپ پاسخ نداده است؛ اما بهطور عمومی تأیید کرده که فِرِر پس از درخواست رسمی مقامات آمریکایی آزاد شده و پیش از این انکار کرده بود که فِرِر شکنجه شده است. فِرِر گفت سالها از ترک جزیره خودداری کرده بود زیرا زندانی شدنش او را به نوعی شهید برای تشویق دیگر کوباییها به مخالفت با دولت تبدیل کرده بود. اما در سالهای اخیر، بهخصوص پس از اعتراضات ۲۰۲۱، گفت که سازماندهی در جزیره دشوارتر شده و دولت به خانوادهاش نیز فشار آورده است، از جمله تهدید به بازداشت شریک زندگیاش. سرکوب مداوم و خروج مخالفان تأثیر بازدارندهای بر فضا گذاشته است. «ترک کشور تنها گزینه من بود» — گفت و اضافه کرد که امیدوار است روزی به وطن بازگردد. در دسامبر، کمیسیون حقوق بشر قاره آمریکا از «سرکوب فزاینده در کوبا علیه مخالفان و منتقدان» از جمله هدف قرار دادن خبرنگاران، فعالان و مخالفان سیاسی، انتقاد کرد. این کمیسیون گفت که دولت کوبا از خاموشی اینترنت، بازداشتهای خانگی، نظارت، بازداشتها، جریمهها و بازجوییها برای تعقیب مخالفان استفاده کرده است. فِرِر از امتیازات متعددی که معمولاً به مخالفان داده نمیشود برخوردار بوده است، از جمله ترک کشور با خانوادهاش، از جمله مادر یکی از دخترانش. وزارت امور خارجه آمریکا در بیانیهای گفت با دولت کوبا برای آزادی فِرِر مذاکره نکرده است، هرچند بهطور عمومی اذعان کرده که فِرِر پس از درخواست رسمی مقامات آمریکایی آزاد شده است. در عین حال، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده و فرزند مهاجران کوبا، آزادی فِرِر را اوایل این ماه جشن گرفت و از دولت کوبا خواست تا سایر مخالفان زندانی را نیز آزاد کند. «رهبری و پافشاری بیوقفه فِرِر برای مردم کوبا تهدیدی برای رژیم بود که بارها او را زندانی و شکنجه کرده است. خوشحالیم که فِرِر اکنون از ستم رژیم آزاد است.» مسیر پیش روی اپوزیسیون کوبا همچنان نامشخص است زیرا کشور همچنان با بحرانهای اقتصادی و انرژی روبهرو است، اما با صدای کمتری برای هشدار درباره ناامیدیها. گزارشگر آسوشیتدپرس، آندریا رودریگز، از هاوانا گزارش داد.