News - احتمالاً نخست‌وزیر آینده ژاپن می‌تواند منطقه را مضطرب کند.

ژاپن به نظر می‌رسد در روزهای آینده نخست‌وزیر زن اول خود را انتخاب کند — واقعاً دستاوردی تاریخی است. با این حال، سبک سیاست خارجی که سانه تاکایچی ترویج می‌کند ممکن است سراسر شرق آسیا را—اگر نه اکثر آن‌ها—دل‌نگرانی‌برانگیز کند. تاکایچی، محافظه‌کاری سرسخت است که خودش را همچون مارجِرت تاچر بریتانیا می‌داند و هم‌اکنون رهبری حزب لیبرال دموکراتیک ژاپن را بر عهده دارد. اگرچه در جریان کارزار رویکردی واقع‌گرایانه‌تر در سیاست خارجی اتخاذ کرد، گرایش ملی‌گرای او می‌تواند روابط با همسایگان توکیو، از جمله چین، کره شمالی، کره جنوبی و روسیه را پیچیده سازد. بی‌شک، تایوان ممکن است تنها حامی تمام‌قد سیاست‌های او باشد. این تحول‌های ژئوپلیتیکی می‌تواند برای ژاپن و متحد امنیتی‌اش، آمریکا، چالش‌های جدیدی ایجاد کند که باید با هم از پس آن‌ها برآیند. از وقتی روشن شد که تاکایچی احتمالا نخست‌وزیر آینده ژاپن خواهد شد، چین از یک سو این اعلام را پذیرفت و از سوی دیگر درباره نیت‌های او ابراز نگرانی کرد. به‌مثال، وزارت امور خارجه چین نسبت به تاکایچی احساس اطمینان چندانی ندارد و گفت: «امیدواریم ژاپن به اصول و اجماع‌های مندرج در چهار سند سیاسی بین چین و ژاپن پایبند بماند، به تعهدات سیاسی در مسائلی مانند تاریخ و مسئله تایوان پایبند باشد، سیاستی مثبت و عاقلانه در قبال چین دنبال کند و اجرای کامل موضع پیشبرد روابط استراتژیک متقابل را به‌عمل آورد.» در مراسم بیست‌هشتمین سالگرد پیروزی پایان جنگ جهانی دوم که اوایل ماه گذشته در پکن برگزار شد، شی جین‌پینگ گفت که مشارکت چین در «جنگ مقاومت در برابر تجاوز ژاپن» بخشی مهم از جنگ جهانی ضدفاشیستی بود. من هفتهٔ بعد در بیجینگ در شانگشان فوروم — گفت‌وگوی سیاسی و امنیتی Track 1.5 — شرکت داشتم و مقامات و کارشناسان چینی همچنان از این رویداد با حضور شی، ولادیمیر پوتین و کیم جونگ-اون که ایستاده و به نظر قدرتمند می‌آمدند، استقبال می‌کردند. گرایش ضدژاپنی این رویداد نیز محسوس بود و نشان می‌داد که سیاست‌های ملی‌گرایانهٔ تاکایچی در پکن خوشایند نخواهد بود. تفسیرهای چین نسبت به مواضع گذشتهٔ او در سیاست خارجی حتی با شدت بیشتری نقد شده‌اند. در یکی از مطالبِ رسانه‌ایِ دولتی آمده است که «در رویکردِ چین‌دوستی تاکایچی از زبانِ جنگی استفاده می‌کند». نویسنده افزوده است که «اگرچه او در کارزار خود وعده داده بود با پکن در مورد تایوان گفت‌وگو کند، اقدامات عملیِ او احتمالاً از خط قرمزِ دولت چین عبور کرده باشد» و به سفر او به تایوان در آوریل اشاره کرده است که در آن از همکاری امنیتی توکیو-تایپه سخن گفته است. «این تحریک خطرناکی است» — این عبارتی است که نویسنده گفت. در عین حال، سکوت کره شمالی در برابر تاکایچی بی‌وقفه است. پیونگ‌یانگ تاکنون دربارهٔ او چه به‌طور رسمی و چه غیر رسمی واکنشی نشان نداده است، اما بعید است رژیم نسبت به رهبر احتمالی جدید ژاپن احساس خوشایندی داشته باشد. کره شمالی همواره ژاپن را به‌عنوان دشمن می‌نگرد و گاهی با پرتاب موشک‌های بالستیک از آسمان ژاپن، ژاپن را به همکاری با آمریکا و کره جنوبی برای محاصرهٔ رژیم متهم کرده است. در یک سخنرانی از فوریه، کیم جونگ-اون هشدار داد که «همکاری سه‌جانبهٔ ژاپن می‌تواند محیط امنیتی کشور ما را به‌شدت به چالش بکشد» و بخشی از «طرح تشکیل بلوک نظامیِ منطقه‌ای شبیه به ناتو» است. در تحلیلی از رسانه‌های دولتی نیز آمده است که «ژاپن به‌طور کامل به یک دولت جنگی با نیروهای تهاجمی تبدیل شده است.» از سوی دیگر کره جنوبی نسبت به تاکایچی رویکرد محتاطانه‌تری دارد. این امر از آن رو مهم است که دهه‌ها تنش میان توکیو و سئول بر سر مسئلهٔ «زنان راحتی» در دوران اشغال ژاپن در شبه‌جزیره کره باقی مانده است. وزارت امور خارجهٔ کره جنوبی گفت که «ژاپن و کره جنوبی کشورهای همسایه‌اند با مواضعی مشابه در جهان ژئوپولتیک و نظم تجاریِ که به سرعت در حال تغییر است هستند و ما منتظر همکاری با آنها هستیم.» در واقع، رئیس‌جمهور لی جائه-میونگ با وجود اینکه سنتاً نگران اعتماد به توکیو است، رویکردی عملی‌تر دنبال کرده است. او سه بار با نخست‌وزیر ژاپن شیگرو ایشیبا دیدار کرده و مهم‌تر اینکه یک‌بار پیش از دیدار با دونالد ترامپ در کاخ سفید با وی دیدار کرده است تا روشن سازد که اگرچه آمریکا همچنان مهم‌ترین هم‌پیمان امنیتی کرهٔ جنوبی است، ژاپن نیز به‌عنوان یک شریک امنیتی رو به رشد است با وجود اختلاف‌های گذشته. با این حال، برخی از دیدگاه‌های کرهٔ جنوبی دربارهٔ تاکایچی آن‌طور که باید، مهربان نیست. یکی از نویسندگان می‌گوید اگر تاکایچی اخیراً موضع خود را تعدیل کرده باشد، باز هم باید به سخنان گذشتهٔ او دربارهٔ سودمند بودن برای سئول توجه کرد. نویسنده تأکید می‌کند که در سال ۲۰۲۲ تاکایچی گفت «وقتی به‌طور مبهم عمل می‌کنیم، مانند اینکه بازدیدهای ما از آرامگاه یاسوکونی را نیمه‌تمام بگذاریم، طرف مقابل بالا می‌رود»؛ معادل کره‌ای این عبارت «صعود کردن» است. معلوم نیست این دیدگاه در کرهٔ جنوبی چقدر فراگیر است، اما خبر خوش برای توکیو این است که نظرسنجی‌های عمومی اخیر نشان می‌دهد مردم کرهٔ جنوبی عموماً تصویر بهتری از ژاپن دارند، گاه به بالاترین سطح‌های تاریخ رسیده‌اند. بنابراین هر افتی در محبوبیت ژاپن در کرهٔ جنوبی مقداری از ریسک برای تاکایچی در دست‌گیری قدرت خواهد کاست. مانند کرهٔ شمالی، روسیه تاکنون هیچ بیانیهٔ رسمی یا غیررسمی دربارهٔ تاکایچی منتشر نکرده است. با این حال، با توجه به تنش‌های گذشتهٔ ژاپن-روسیه بر سر وضعیت جزایر کوریر، تداوم حملهٔ پوتین به اوکراین و تحریم‌های ژاپن در واکنش به آن، و همکاری امنیتیِ فزایندهٔ مسکو با پکن برای اجرای پروازهای مشترک بمب‌افکن‌ها در منطقه، از جمله در نوامبر ۲۰۲۴ بر فراز دریای ژاپن، بعید است که کرملین دید مثبتی نسبت به او داشته باشد. دست‌کم، نظرات او با نظرات مسکو همسو نیست. او در مارس ۲۰۲۲ گفت: «اوکراین مسئله‌ای دور از دست نیست» در حالی که به پایگاه‌های نظامی روسیه در جزایر کوریل اشاره کرد. در نهایت، تنها نقطهٔ روشن برای تاکایچی در سراسر شرق آسیا تایوان است. او قطعاً برای حفظ امنیت این جزیره اعتبار و صداقت خود را به کار گرفته است. در طول کارزار انتخاباتی، برای نمونه، تاکایچی گفت که «هرگونه تغییر یک‌جانبهٔ وضع موجود از طریق زور یا اجبار هرگز رخ نخواهد داد» و «تایوان شریک بسیار مهم و دوستی ارزشمند برای ژاپن است.» رئیس‌جمهور تایوان، لی هنگ‌تِه، از تاکایچی به‌عنوان «دوستِ پایدار تایوان» یاد کرده و ابراز امیدواری کرده است که با او برای ارتقای «روابط تایوان-ژاپن به سطحی تازه» همکاری کنند. همچنین، پژوهشگر برجستهٔ تایوانی گفت: «اگر تاکایچی نخست‌وزیر شود، او دوست‌دارترین رهبر ژاپنی نسبت به تایوان از زمان جنگ جهانی دوم خواهد بود.» به‌طور کلی، توکیو به رهبری تاکایچی، در صورتی که به دفتر کار بازگردد، با منظره‌ای منطقه‌ای روبه‌رو خواهد شد که عموماً (جز تایوان و شاید کره جنوبی) با احتیاط به آن می‌نگرد و تحمل چندانی برای هر نشانه‌ای از بازگشت ملی‌گرایی ژاپنی ندارد. این امر به‌ویژه دربارهٔ چین، کره شمالی و روسیه صادق است. یک راه برای اطمینان دادن به چین و دو کره این است که تاکایچی از سفرهای آینده‌اش به آرامگاه یاسوکونی خودداری کند، اما با توجه به سابقه و اظهارات گذشتهٔ او این امر بعید به نظر می‌رسد. اگر چنین نشود، او می‌تواند با انجام اقدام‌هایی که بر همکاری‌های منطقه‌ای تأکید دارند به جای ژاپنِ یک‌جانبه‌خواه یا تقویتِ ائتلاف با آمریکا برای مقابله با یک کشور سوم، نشانگر گرایش به pragmatism باشد. از سوی ایالات متحده، در دورهٔ دولت ترامپ احتمالاً ژاپن را تشویق خواهد کرد کار بیشتری انجام دهد، به‌ویژه به‌طور مستقل، که این امر رویکردِ هماهنگِ آمریکا را پیچیده‌تر می‌کند. در نهایت، اما توکیو باید تنها آنچه برای ژاپن و روابطش در سراسر منطقه درست است انجام دهد و اگر این به معنای کنار زدن آمریکا در سیاست خارجی برای مدتی باشد، آنگاه انجامش بدهد. این مقاله در اصل در NSBT Japan، نخستین شبکهٔ دفاعی و امنیتی در ژاپن، منتشر شد. این نشریه آخرین اطلاعات را دربارهٔ روندهای تجارت امنیتی هم در داخل ژاپن و هم در خارج ارائه می‌دهد. متن اصلی مقاله را اینجا بخوانید.